Steeds meer mensen vinden hun weg naar de wereld van spiritualiteit. Veelal zijn de gevolgen daarvan positief. Toch zijn er ook schaduwkanten aan verbonden. Schaduwkanten die in deze blog het licht mogen zien.
Oordelen & schuldig bevinden
Naar jezelf toe
‘Je creëert en bent verantwoordelijk voor je eigen werkelijkheid’ is een universele wet. De keerzijde van deze wijsheid is dat we onszelf de schuld gaan geven van alles wat er in ons leven misloopt. Dat we aan zelfbeschuldiging doen. En dat is nergens voor nodig.
Ten eerste doe je altijd wat je kunt, met het bewustzijn dat je (op dat moment) hebt. Ten tweede weet je niet welke lessen je ziel nodig heeft om te kunnen evolueren. Ten derde: soms gebeuren dingen nu eenmaal, zonder dat daar perse een verklaring voor is of hoeft te zijn.
De laatste tijd ben ook ik ontzettend hard geweest voor mezelf. Eerlijk zelfonderzoek werd bijna een foltertechniek; waar mildheid, zachtheid noch zelfcompassie aan te pas kwamen.
Naar anderen toe
Maar we beschuldigen ook anderen van het veroorzaken van hun realiteit. In plaats van hen in hun mens zijn te zien en erkennen, oordelen we er op los! Oordelen die heel onschuldig en ‘goed bedoeld’ lijken, maar dat allesbehalve zijn. Zoals:
‘Geen relatie? Je zult jezelf wel niet graag genoeg zien!’
‘Kanker? Er is vast een levensterrein waarin je je gevoelens opkropt!’
‘Geen geld? Je denkt vast niet in termen van overvloed!’
“Zeg me niet hoe spiritueel of verlicht je bent, maar toon me, op elk moment, hoe je met jezelf, je medemens, dieren en de natuur omgaat.”
Spiritueel zijn maakt je niet meer, beter of ‘verder staand’ dan iemand anders! We weten niets over onze eigen weg, laat staan dat we iets weten over het pad van de ander.
Oordelen is juist hét ultieme kenmerk van het ego, wat ons brengt bij de tweede valkuil.
Blind zijn voor de illusies en mechanismen van het ego
Hierrond deel ik graag een stukje uit het boek ‘De weg naar waarheid’ van Nouk Sanchez en Tomas Vieira:
‘We kunnen honderden of zelfs duizenden spirituele leraren vinden die niet bereid zijn om over de drempel van hun persoonlijke ego-dood heen te stappen en toch eindeloze informatie over hoe te transformeren blijven rondbazuinen.
Tenzij de leraar zijn eigen ego heeft laten varen, zal er altijd het risico zijn dat het ego van de leermeester de kop op steekt en vertraging teweegbrengt in de voortgang van zijn studenten.
Een genezen leermeester kent het loslaten van het ego uit de eerste hand en zijn of haar nederigheid getuigd daarvan. Deze mens onderricht door voorbeelden en kan niet verleid worden door een verhoogd bewustzijn binnen het denken van het ego.
Vele, zo niet alle spirituele zoekers en leraren hebben de eerste stap nog niet gezet. Zij hebben misschien een indrukwekkende hoeveelheid aan spirituele kennis verzameld, echter hun ego’s zijn nog intact.
Het ego zal zich terstond de schijn van verlichting aanmeten, door het zoeken naar en verzamelen van meer spirituele informatie. Het ego kan zoveel spirituele informatie verzamelen dat het bijna iedereen kan overdonderen, inclusief zijn eigenaar, en hen doen geloven dat het verlicht is. Het ‘verlichte’ ego, echter, is zelfs nog niet maar aan de afbouw begonnen, in feite is het tegengestelde het geval.
De trucs van het ego zijn absoluut verbazingwekkend.’
Proces van afbouw
Ik ben er onlangs door een eigen ervaring nog maar eens achter gekomen hoe snel je in de illusies van het ego verstrikt raakt.
Het ego laat zich, in de meeste gevallen, niet zomaar afbouwen. Het is een proces dat tijd, aandacht en energie vraagt en gepaard gaat met emotionele pijn, innerlijk conflict en behoorlijk wat weerstand.
Alles wat jou een valse zin van identiteit of zekerheid geeft (in mijn geval ging het om een relatie) zal vroeg of laat transformatie of eliminatie moeten ondergaan.
Maar als je op de roze spirituele wolk genaamd ‘alles is licht en liefde’ zit of er van overtuigd bent dat je ‘verlicht’ bent, dan wordt dit proces niet aangegaan (zie valkuil vier: spiritual bypassing). Je bent dan blind voor je eigen ego, met alle gevolgen van dien.
Je ego als ‘de vijand’ blijven aanschouwen
Wanneer je compleet blind bent voor je ego, dan bepaalt het jou. Maar wanneer je er tegen in opstand komt en het als ‘de vijand van je bewustwordingsproces’ aanschouwt, dan bepaalt het jou ook, alleen op een andere manier.
We hebben allemaal een ego (in de tekst hieronder ‘outer self’ genoemd), dat is wat ons mens maakt. Je bewijst jezelf een grote dienst door vrede te sluiten met dit gegeven. Door je ego als een deel van jezelf te aanschouwen, zonder je er echter mee te gaan identificeren.
Hierrond deel ik graag een stukje uit het boek ‘Healing your spiritual traumas’ van Kim Michaels.
‘There comes a point where you need to transcend the outer self, and, contrary to what most of you tend to think, this does not mean that you have no outer self. It means that you come to the point where the outer self you have left is just enough to keep you in embodiment. Therefore, it is no longer a threat to your spiritual progress or to your service to other people.
At that point, you do not need to be concerned with it anymore. You do not need to continue to analyze it and try to expose it and try to find out: “What is my ego? What is going on? What is it I am believing?”All of these tools are valid, but there comes a point where it is no longer necessary to be so concerned with and focused on them.
You need to look at your ego and say: “I acknowledge that I have this tendency. I see that this is part of my outer self, but it is not who I am. It is not going to define me, and it is not going to hold me back on my path.
Give yourself freedom from always judging, evaluating, analyzing. Work towards a point where you can see yourself do something that was not perfect but, instead of condemning and analyzing yourself, you just look at it and say: “So what?” Then, you move on.’
Spiritual bypassing
‘Spiritual bypassing is the tendency to use spiritual ideas and practices to sidestep or avoid facing unresolved emotional issues, psychological wounds, and unfinished developmental tasks.’ Wikipedia
‘To spiritually bypass is to use spirituality to avoid, suppress or escape from uncomfortable issues in life.’ Lonerwolf
Ik leerde de term kennen dankzij een deelnemer en bestelde er net het boek van Robert Augustus Masters over, met als ondertitel: ‘When Spirituality Disconnects Us from What Really Matters’. (Wat echt telt: menselijkheid en compassie bijvoorbeeld!)
Shortcut
Ik vind het een boeiend fenomeen omdat ik het regelmatig (zonder oordeel ;) ) opmerk: mensen die spiritualiteit als een shortcut zien of als een vrijgeleide aanschouwen voor het skippen van hun innerlijk werk.
Ikzelf geloof niet in een shortcut (en geloof me, ik zou er soms graag één willen!). Daarmee ontken ik niet dat onze essentie en onze verbinding met het groter geheel er altijd zijn, net zoals de zon altijd schijnt boven de wolken. Daarmee zeg ik al helemaal niet dat we lijden of 'streven naar' moeten gaan verheerlijken of moeten blijven hangen in onze pijnlijke verhalen (want dat is ook weer het ego). Daarmee zeg ik gewoon dat we maar mensen zijn, met menselijke neigingen en gewoontes.
“You are a Masterpiece. You are. And, you are a Work in Progress. You can be both at the same time.”
Ik geloof dat bewustwording een proces van ont-wikkelen is dat laag per laag verloopt, je steeds dichter brengend bij je eigen kern (vandaar de keuze van mijn logo). Dat we doorheen onze dagdagelijkse ervaringen levenslang zullen blijven leren, groeien en expanderen. Dat vanuit acceptatie kunnen zijn met wat er nu aanwezig is een belangrijke sleutel is tot persoonlijk geluk (al mag je intussen ook naar iets anders verlangen en toewerken). En vooral: dat we het allemaal wat minder serieus mogen nemen!